Ospa wietrzna – co to za choroba
Ospa wietrzna jest jedną z najbardziej popularnych chorób wieku dziecięcego. Jest wysoce zakaźna, szybko rozprzestrzenia się drogą kropelkową, poprzez kichanie, kaszel, mówienie. Przenosi się na odległość kilkudziesięciu metrów, stąd też wywodzi się jej nazwa – ospa wietrzna – zwana potocznie wiatrówką.
Ospa wietrzna - objawy
Od momentu zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów zwykle mija 10-21 dni (średnio 14). U noworodków i dzieci zwykle pojawiają się one wcześniej. W początkowej fazie objawy nie są jednoznaczne na diagnozę w kierunku wiatrówki.
Głównym objawem jest występowanie charakterystycznej wysypki, która przybiera formę plamek, później grudek o średnicy 5-10mm, ulegających przemianie w pęcherzyk (przesychanie około 7dni) a następnie powstają krostki, które po kilku dniach zasychają w strupy. Charakterystyczna jest wielopostaciowość, tzn. w jednym czasie występują jednocześnie wszystkie zmiany. Nie wszystkie wykwity przechodzą pełną ewolucję. Różnie obficie zajęte są błony śluzowe jamy ustnej, zewnętrznych narządów płciowych, spojówek.
Okres wylęgania wirusa wynosi 10-21dni, średnio 14.
Ospę u dzieci poprzedza gorączka, u nastolatków i dorosłych, mogą wystąpić osłabienia, bóle głowy, brzucha i mięśni, powiększenie węzłów chłonnych.
Profilaktyka
Poza izolacją chorego w okresie zakaźności możliwa jest immunoprofilaktyka czynna i bierna.
„W Polsce zgodnie z aktualnie obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych szczepienie przeciwko ospie wietrznej jest obowiązkowe dla osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie (dzieci do ukończenia 12 roku życia: z upośledzeniem odporności, o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby, z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji, zakażone HIV, przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią, oraz dzieci do ukończenia 12 roku życia z otoczenia tych osób określonych). Od 2012 roku bezpłatnie szczepione są dzieci uczęszczające do żłobków, klubów malucha, domów dziecka. Zaleca się je natomiast wybranym grupom (osobom, które nie chorowały na ospę wietrzną i nie zostały wcześniej zaszczepione w ramach szczepień obowiązkowych albo zalecanych oraz kobietom planującym zajście w ciążę, które nie chorowały wcześniej na ospę wietrzną).”[i]
Metodą samoistnej profilaktyki jest izolacja chorego. Transmisji zakażeniu bardzo trudno zapobiec ze względu na zakaźność chorych już na 24-48godzin przed pojawieniem się wysypki. Chorych izoluje się do czasu przyschnięcia wszystkich wykwitów.
Leczenie
Wiatrówkę u osób z prawidłową odpornością leczy się objawowo
U chorych z prawidłową odpornością i łagodnym przebiegiem stosuje się wyłącznie leczenie objawowe. Zaleca się podawanie leków przeciwgorączkowych, przeciwświądowych. Nie jest natomiast wskazane podawanie kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) Ważne jest właściwe nawadnianie, podawanie płynów obojętnych w smaku o temperaturze pokojowej. Ważna jest również właściwa higiena-u chorych zleca się codzienną kąpiel z dodatkiem nadmanganiany potasu, który ma właściwości wysuszające (stosowanie wg. zaleceń producenta). Kąpiel powinna być krótka, aby zniwelować ryzyko nadkażeń bakteryjnych. Dodanie do wody sody oczyszczonej lub niegotowanych płatków owsianych łagodzi objawy swędzenia.
W przypadku ciężkiego przebiegu choroby, u chorych z obniżoną odpornością podawany jest acyklowir, aczkolwiek to w gestii lekarza jest decyzja o podaniu leku.
Powikłania ospy wietrznej wymagają dodatkowej terapii. Nadkażenie bakteryjne wywołane paciorkowcami i gronkowcami leczy się amoksycyliną z kwasem klawulanowym, cefalosporyną klindamycynę.
Powikłania po ospie wietrznej występują niezwykle rzadko. Częściej dotykają dorosłych niż dzieci. Jednak wirus w organizmie pozostaje i w przyszłości może wywołać półpasiec.
Możliwe powikłania po ospie wietrznej:
- bakteryjne zakażenia skóry i tkanek miękkich, w tym zakażenia paciorkowcami z grupy A;
- zapalenie ucha środkowego;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- zapalenie mózgu i móżdżku;
- zapalenie mięśnia sercowego;
- zapalenie kości i stawów;
Ryzyko powikłań zminimalizujemy, jeśli w trakcie choroby będziemy przestrzegać zaleceń lekarza
Podsumowanie
Ospa wietrzna jest typową zakaźną chorobą wieku dziecięcego. W przypadku klasycznego, łagodnego przebiegu stosuje się leczenie objawowe. Chorzy narażeni na ciężki przebieg ospy wietrznej (noworodki, ciężarne oraz dzieci i dorośli z niedoborem odporności) wymagają natychmiastowego leczenia przyczynowego (acyklowirem). Nawet u osób dotychczas zdrowych ospa wietrzna może być przyczyną poważnych powikłań (zakażenie bakteryjne, owrzodzenie rogówki, zapalenie móżdżku, rzadziej posocznica bakteryjna, zapalenie mózgu). Po przechorowaniu ospy wietrznej u 10-15% osób w różnym czasie dochodzi do reaktywacji wirusa i zachorowania na półpasiec. Chorobie można skutecznie zapobiegać przez szczepienie ochronne.
Ospa wietrzna jest postrzegana jako choroba niezbyt groźna, nie dająca powikłań i nie wymagająca hospitalizacji, prawie „obowiązkowa”. Część rodziców ulega modzie na tzw. ospa-party. Odwiedzają z dziećmi domy, w których jest chory na ospę wietrzną, aby celowo zarazić je chorobą.
Źródło:
https://upacjenta.pl/poradnik/ospa-wietrzna-objawy-leczenie-szczepionka
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ospa_wietrzna
https://podyplomie.pl/pediatria/12156,ospa-wietrzna
Porady i artykuły zamieszczone w niniejszym artykule nie zastępują porady lekarskiej, stanowią jedynie źródło informacji. Przed skorzystaniem z zamieszczonych porad należy skonsultować się z lekarzem.
Operator strony nie ponosi odpowiedzialności za błędy i treści zamieszczonych przez podmioty trzecie artykułów
[i] https://www.gov.pl/web/gis/szczepienie-czy-ospa-party2
