Wakacje, choroba, rekonwalescencja, święta, a ostatnio pandemia – to czas, kiedy z przyczyn oczywistych dziecko nie może uczestniczyć w spotkaniach z logopedą. Dłuższe przerwy w ćwiczeniach mowy są bardzo niekorzystne, a przecież systematyczność w terapii logopedycznej jest jednym z warunków jej skuteczności. Jak zatem pogodzić to, że gabinet logopedyczny jest nieczynny, z koniecznością utrzymania regularności ćwiczeń?
Wyjściem z sytuacji mogą się okazać ćwiczenia przygotowane przez logopedę. Ćwiczenia takie zazwyczaj logopeda przekazuje po zajęciach, materiał jest krótki, właściwy na kilka powtórzeń. Dla dziecka znacznie ciekawszą formą będzie kącik logopedyczny w domu.
Jak zorganizować taki kącik? Co powinno się w nim znaleźć? I czy pomoce do zabaw logopedycznych są kosztowne?
Kącik logopedyczny w domu możemy zorganizować tak jak każdy inny kącik z zabawkami dla dziecka. „Kącikiem” może być nie tylko wyznaczona półka, ale też skrzynia, pudło z pomocami logopedycznymi – warto umówić się z pociechą, że zabawek z kącika używamy wspólnie.
Organizując kącik, należy wziąć pod uwagę potrzeby naszego dziecka – rodzaj korygowanej wady wymowy, jak również dodatkowe ćwiczenia, np. artykulacyjne czy oddechowe, które dotąd wykonywane były z logopedą. Pod takim kątem należałoby zgromadzić odpowiednie pomoce do zabaw i ćwiczeń.
Na rynku dostępnych jest wiele różnych książek, zbiorów kart pracy nie tylko z zadaniami logopedycznymi. Zaopatrzmy się w kilka takich pozycji – w domowym kąciku powinny znaleźć się pozycje, dzięki którym dzieci poznając nowe wyrazy, ich znaczenie, wzbogacą swoje słownictwo. Zadbajmy, by w kąciku były książeczki z rymowankami, wierszami, zagadkami oraz wyrazami dźwiękonaśladowczymi (dla młodszych dzieci). Teksty tego typu nie tylko znacząco wpływają na rozwój mowy dziecka, ale też wspomagają rozwój słuchu fonematycznego.
Wzbogacając kącik o akcesoria do ćwiczeń oddechowych czy artykulacyjnych – wykorzystajmy wszystko to, co już posiadamy w domu:
Przed lustrem dzieci mogą ćwiczyć każdą minę, a co za tym idzie – aparat artykulacyjny. Rurki, wiatraczki, bańki są doskonałym narzędziem do ćwiczeń oddechowych.
Po co nam miód, andrut czy krem czekoladowy?
Dzięki tym produktom również będziemy mogli ćwiczyć aparat mowy – szczególnie język i umiejętność jego pionizacji, czyli unoszenia końca języka do wałka dziąsłowego. Miejsce, które smarujemy miodem czy przyklejamy kawałek andruta – to właśnie wałek dziąsłowy, zadaniem dziecka jest dotknąć „słodkiego” miejsca w buzi. Taka pozycja języka jest bardzo przydatna podczas nauki prawidłowej wymowy głosek szumiących oraz głoski r.
Co powinno się znaleźć w domowym kąciku zabaw logopedycznych?
Gry planszowe, edukacyjne i logopedyczne – wydawnictwa proponują bardzo szeroki wybór, a my często zastanawiamy się, która będzie najlepsza. Dokonując wyboru gry, bierzmy pod uwagę przede wszystkim realizowany aktualnie z logopedą materiał, ćwiczoną głoskę lub umiejętność, ale też wiek dziecka. Ważne, aby w domowym kąciku logopedycznym znalazły się gry zróżnicowane tematycznie – takie, dzięki którym dziecko będzie mogło powtarzać ćwiczone głoski, utrwalać je w mowie spontanicznej, różnicować słuchowo, a także ćwiczyć inne procesy poznawcze. Wszelkie bowiem gry planszowe sprzyjają rozwijaniu myślenia, spostrzegawczości, skupienia uwagi, dzięki nim niejednokrotnie dzieci mają okazję nabywać wiedzę, ale i utrwalać już posiadane wiadomości. Niezwykle ważnym aspektem gier jest możliwość budowania prawidłowych interakcji społecznych, ćwiczenia odporności emocjonalnej – nauki czekania na swoją kolej i przegrywania.
Zadbajmy również o to, aby w domowym kąciku znalazły się historyjki obrazkowe – serie obrazków, od 3 do 6 i więcej, które można ułożyć chronologicznie i opowiedzieć ich treść, łącząc przyczynowo - skutkowo. Historyjki pozwalają dziecku nabyć umiejętność układania zdań rozwiniętych, budowania prawidłowej wypowiedzi, w zależności od tematyki pozwalają poszerzać dziecięcą wiedzę o otaczającym świecie.
Nie trzeba zbyt wiele, aby podczas wakacji, czy innych przerw w terapii z logopedą stworzyć dziecku przestrzeń do ćwiczeń logopedycznych w domu. Wszystkie pomoce zgromadzone w takim kąciku nie tylko posłużą do utrwalania prawidłowej wymowy – dodatkowo dziecko otrzymuje coś więcej – możliwość nauki i zabawy z rodzicem. Wspólny czas spędzony na zabawie jest nieoceniony w procesie rozwoju każdego dziecka. Uniwersalne pomoce zgromadzone w kąciku, np. książeczki, czy wybrane gry z pewnością posłużą młodszym dzieciom w rodzinie do zabaw rozwijających mowę. Domowy kącik logopedyczny jest też bezspornie gwarantem tego, że zostanie zachowana ciągłość ćwiczeń mowy, a dziecku nie będzie się nudzić.
AGNIESZKA WIELGUS
neurologopeda
Porady i artykuły zamieszczone w niniejszym artykule nie zastępują porady lekarskiej, stanowią jedynie źródło informacji. Przed skorzystaniem z zamieszczonych porad należy skonsultować się z lekarzem.
Operator strony nie ponosi odpowiedzialności za błędy i treści zamieszczonych przez podmioty trzecie artykułów.